Kết quả

Theo báo cáo của Sư đoàn bộ binh 46 (Đức), có khoảng hơn 10.000 quân trú phòng Liên Xô đã bỏ mạng trong các chiến dịch tảo thanh tại khu vực mỏ đá Adzhimushkay - Bulganak, hơn 2.500 người bị bắt trong các trận đánh và phần lớn trong số này đã chết tại các bệnh viện, gần 1.000 người bị đày đi các trại tập trung Holocaust.

Ảnh hưởng

Trong một thời gian dài, lịch sử Liên Xô không hề đề cập đến các trận chiến đấu của một đội quân tương đương một sư đoàn Liên Xô chiến đấu trong vòng vây của quân Đức tại Adzhimushkay. Giống như đội quân trú phòng Liên Xô ở pháo đài Brest, nó gần như bị lịch sử lãng quên trong một thời gian dài. Mãi đến thập niên 1960, các tài liệu, tác phẩm văn học nghệ thuật nói về nó mới dần dần xuất hiện. Vào năm 1966, trong những hầm ngầm của mỏ đá này, một bảo tàng về trận đánh được khai trương. Năm 1967, lần đầu tiên, một Lễ kỷ niệm đội quân trú phòng Adzhimushkay được tổ chức tại Kerch. Năm 1975, Nhà xuất bản "Thanh niên Cận vệ" (Молодая гвардия) đã cho ấn hành một tác phẩm của V. Kondratyeva tên là "Những anh hùng ở Adzhimushkay. Câu chuyện về sự dũng cảm của những người đồn trú dưới hầm." (Герои Аджимушкая. Рассказы о мужестве подземного гарнизона). Đến năm 1982, khu phức hợp tưởng niệm "Mỏ đá Adzhimushkay" đã được hoàn thành. Hiện nay những nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục công tác khai quật ở Adzhimushkay nhằm tìm kiếm những liệt sĩ còn nằm lại trong đó và hoàn tất những chỗ khuyết trong bức tranh bi tráng về gần 13 nghìn binh sĩ Liên Xô đã ngã xuống tại đây.[15] Và đến nay, vẫn còn những điều đáng buồn cho số phận của cuộc phòng thủ bi tráng này. Năm 2007, tròn 65 năm kỷ niệm cuộc phòng thủ Adzhimushkay, tổng thống Ukraina Viktor Andriyovych Yushchenko (nay đã là cựu tổng thống) khi đến thăm Krym đã không đặt dù chỉ một bông hoa lên mộ những chiến sĩ cảm tử ở Adzhimushkay.[10]

Giới sử học Nga gần đây đã coi cuộc phòng thủ của quân đội Liên Xô tại Adzhimushkay là một "Brest ở Kerch".[4] Hiện nay, Hội những cựu chiến binh Adzhimushkay của tỉnh Krym (Ukraina) đã bắt liên lạc được với hơn 120 cựu chiến binh Xô Viết đã chiến đấu tại Adzhimushkay hoặc gia đình họ ở khắp các nước cộng hòa thuộc SNG. Phần lớn họ đều bị quân Đức bắt trong tháng 5, tháng 6 năm 1942 và đến nay, chỉ hơn 40 người còn sống khi đã ở tuổi xấp xỉ 90. Chiến binh nhỏ tuổi nhất ở khu phòng thủ Adzhimushkay, cậu bé Mikhail Pavlovich Radchenko đã ra đi ở tuổi 15 hồi tháng 7 năm 1942 vì đói và rét.[5]